Cổ vật kỳ sự: Đầu tượng vàng trong đống phế liệu

Được đánh giá là bảo vật cực kỳ quý hiếm, đầu tượng bằng vàng của Vương triều Champa phát lộ tại xã Đại Thắng (H.Đại Lộc, Quảng Nam) hiện đang được bảo vệ hết sức nghiêm ngặt.

Đầu tượng giá 160 lượng vàng
Năm 2015, đầu tượng Shiva do cha con ông Nguyễn Văn Kình (trú tại Phú Long, xã Đại Thắng) tình cờ tìm thấy (vào tháng 7.1997) được công nhận là bảo vật quốc gia. Từ đây, những câu chuyện ly kỳ về số phận của món bảo vật được nhiều người nhắc lại.
Cách đây gần 20 năm, con trai ông Kình trong một lần rà phế liệu đã tìm thấy một hũ bạc bị bể, bên trong có chứa đầu tượng bằng vàng. Người dân hay tin cha con ông Kình đào được bức tượng quý đã truyền tai rồi rủ nhau đến xem. Cánh buôn đồ cổ cũng “ngửi” thấy được giá trị bức tượng nên lần lượt đến nhà ông Kình gạ gẫm mua bán. Trong đó, trùm buôn bán đồ cổ nổi tiếng thời đó là Nguyễn Đăng Tiến (trú xã tại Điện Minh, TX.Điện Bàn, Quảng Nam) đã nhanh chân tìm đến và ra giá 15 lượng vàng.
Đầu tượng sau đó được đẩy lên với mức giá 68 lượng vàng. Gia đình ông Kình đồng ý bán và trở thành đại gia của vùng quê chỉ sau một đêm. Trong khi đó, biết vớ được “của hời” nên ông Tiến đã tìm cách liên hệ Đào Danh Đức (trú tại TP.HCM) rồi bán đầu tượng với giá 160 lượng vàng. Bắt đầu từ đây, lực lượng Công an tỉnh Quảng Nam vào cuộc, khởi tố và bắt giữ 4 người liên quan đến vụ án buôn bán cổ vật.
Không chỉ đẩy nhiều người vướng vòng lao lý, bức tượng cũng khiến ngành chức năng tỉnh Quảng Nam “mất ăn mất ngủ” khi tìm cách cất giữ. Sau khi nhận bàn giao từ công an, ngành văn hóa tỉnh này đã lên phương án bảo vệ bảo vật hết sức cẩn mật bởi đầu tượng chắc chắn sẽ khó tránh khỏi sự dòm ngó của kẻ xấu. Khi đề cập đến vấn đề này, ông Đinh Hài, Giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Nam tỏ ra dè dặt và từ chối cung cấp chính xác địa điểm cất giữ. “Với một bảo vật giá trị như đầu tượng Shiva thì công tác bảo vệ sẽ hết sức chặt chẽ. Vì yếu tố bảo mật nên chúng tôi không thể nói rõ hơn”, ông Hài thận trọng.
Còn ông Hồ Xuân Tịnh, Phó giám đốc Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Nam thì cho biết, vì đầu tượng Shiva có giá trị quá lớn nên sau khi được công nhận là bảo vật quốc gia, bảo tàng tỉnh đã làm một phiên bản với chất liệu khác chứ không dám mang hiện vật này ra trưng bày trực tiếp. “Thông tin về nơi cất giữ rất hạn chế. Phương thức bảo vệ đầu tượng này cũng rất đặc biệt”, ông Tịnh nói, rồi “bật mí”: Hiện đầu tượng Shiva đang được cất tại một vị trí riêng biệt với hệ thống bảo vệ nhiều lớp. “Để có thể tiếp xúc với đầu tượng này phải qua nhiều lớp cửa với nhiều ổ khóa khác nhau. Chỉ những người có chức năng mới được giữ chìa khóa. Và những chiếc chìa khóa này được chia ra cho một số người”, ông Tịnh nói thêm. Có thể hiểu đơn giản là, khi cần thiết vào “két sắt” cất đầu tượng, những người giữ chìa khóa sẽ cùng có mặt và mỗi người mở một lớp cửa để vào lần lượt. Cách quản lý này có thể hạn chế thấp nhất khả năng quốc bảo bị đánh cắp.
Cổ vật kỳ sự: Đầu tượng vàng trong đống phế liệu - ảnh 1
Đầu tượng Shiva bằng vàng hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Quảng NamS.X
Chỉ có 2 đầu tượng vàng tại VN
Với nghệ thuật chế tác độc đáo bằng chất liệu vàng, nhiều người có chuyên môn nhận định nếu không kịp thời ngăn chặn vụ buôn bán cổ vật, rất có thể bức tượng đã bị bán ra nước ngoài giống như số phận của nhiều bức tượng khác.
Đại diện Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Nam cho biết đầu tượng Shiva được chế tác từ 0,58 kg vàng, cao 24 cm, có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 10. Trong văn hóa Champa ngày xưa, đầu tượng Shiva là bộ phận bị tách rời từ những ngẫu tượng linga, còn gọi là linga-kosa thờ tự trong các ngôi tháp. Trong bài Theo dấu linga-kosa, nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn giải thích: “Kosa là một lớp vỏ bọc bằng kim loại, thường là vàng hoặc bạc, dùng để bao bọc phần trên cùng của ngẫu tượng linga (hiện thân của thần Shiva) thờ trong các tháp Chăm. Vào những dịp lễ trọng, người Chăm sẽ mở kosa để tiến hành nghi lễ tẩy rửa linga”. Thuật ngữ kosa với ý nghĩa là “vỏ bọc hoặc vật chứa một thứ quý giá”, tức là các linga được thờ cúng trong các ngôi đền. Theo nhà nghiên cứu này, khi Ấn Độ giáo du nhập vào Champa, thần Shiva được người Chăm suy tôn là “thần của các vị thần”, là “chúa tể của muôn loài”. Vào thế kỷ thứ 4, vua Bhadresvara 1 của Champa đã cho lập thánh địa Mỹ Sơn để thờ thần Shiva. Văn bia bằng chữ Phạn trong thánh địa Mỹ Sơn đã tôn thần Shiva là “cội rễ của nước Champa”.
“Từ trước đến nay, lịch sử, văn hóa và mỹ thuật Champa chứng tỏ rằng chỉ duy nhất tượng thần Shiva được làm bằng vàng, chưa thấy tượng các vị thần khác được làm bằng chất liệu quý như thế”, trích bài viết của Trần Đức Anh Sơn. Dẫn các tư liệu, nhà nghiên cứu này thông tin: Kosa là những món quà quan trọng nhất, quý giá nhất mà các vị vua Champa dâng lên thần Shiva. Hoàng gia Champa tin tưởng rằng việc tạo nên những linga-kosa quý giá bao bọc cho các linga thường làm bằng sa thạch sẽ thúc đẩy khả năng bảo vệ vương quốc và hoàng gia khỏi mọi điều bất trắc, đảm bảo sự thịnh vượng cho vương quốc, cũng như khả năng mở rộng lãnh thổ.
Điểm đáng chú ý là đầu tượng Shiva được tìm thấy tại H.Đại Lộc, nơi không hề có bất cứ dấu vết nào cho thấy sự tồn tại của nền văn hóa Champa xưa. Do vậy, nhiều khả năng đầu tượng đã trải qua nhiều biến cố, lưu lạc từ một nơi khác cho đến khi được tìm thấy vào năm 1997.
Nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn cũng cho biết hiện ở VN chỉ còn giữ được 2 đầu tượng Shiva bằng vàng. Đầu tượng Shiva thứ nhất được phát hiện đầu thế kỷ 20 tại Hương Đình (Phan Thiết, Bình Thuận), hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử VN nhưng chưa được trưng bày. Đầu tượng Shiva thứ 2 hiện đang được Bảo tàng Quảng Nam cất giữ.
Nhiều nước xem đầu tượng Shiva là báu vật
Nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn trong bài Theo dấu linga-kosa cho biết, trong một cuộc triển lãm về lịch sử và văn hóa VN tổ chức tại Áo, ông đã chứng kiến một linga-kosa đặc biệt với kosa làm bằng bạc, gồm hai lớp. Đây là hiện vật được mua bảo hiểm cao nhất trong cuộc triển lãm và được bảo vệ rất nghiêm ngặt. Còn tại Pháp, ông tận mắt thấy linga-kosa hoàn toàn bằng bạc, niên đại từ thế kỷ 8. “Vì thế, nó được Bảo tàng Guimet, Pháp coi như bảo vật… Nhiều bảo vật của VN đang thuộc về các bảo tàng và sưu tập tư nhân ở nước ngoài”, ông Sơn viết trong bài nghiên cứu của mình.

Hoàng Sơn

24 Comments

  1. may dem tien cu viết:

    Greetings, There’s no doubt that your blog could possibly
    be having internet browser compatibility problems.
    When I take a look at your web site in Safari, it looks fine however,
    when opening in I.E., it has some overlapping issues.
    I just wanted to provide you with a quick heads up!
    Apart from that, excellent blog!

  2. Heya i’m for the first time here. I found this board and
    I find It truly useful & it helped me out a lot. I hope to
    give something back and help others like you aided me.

  3. mua hang amazon viết:

    Nice blog here! Also your web site so much up very fast!
    What host are you the usage of? Can I am getting your associate link for your host?
    I want my web site loaded up as quickly as yours lol

  4. tien cu viết:

    Hi there to every body, it’s my first pay a quick
    visit of this blog; this web site contains remarkable and in fact good information for readers.

  5. StephanJuicy viết:

    I often visit your blog and have noticed that you don’t update it often. More frequent updates will
    give your website higher rank & authority in google.
    I know that writing content takes a lot of time, but you can always help yourself with miftolo’s
    tools which will shorten the time of creating an article to a couple of seconds.

  6. I have been browsing on-line greater than 3 hours nowadays, yet I by no means
    found any attention-grabbing article like yours. It’s beautiful
    worth enough for me. In my opinion, if all web
    owners and bloggers made excellent content as you probably did, the internet
    will likely be much more useful than ever before.

  7. Aly Chiman viết:

    Hello there,

    My name is Aly and I would like to know if you would have any interest to have your website here at champa-culture.com promoted as a resource on our blog alychidesign.com ?

    We are updating our do-follow broken link resources to include current and up to date resources for our readers. If you may be interested please in being included as a resource on our blog, please let me know.

    Thanks,

    Aly

  8. It’s a pity you don’t have a donate button! I’d definitely donate to this excellent blog!
    I guess for now i’ll settle for book-marking
    and adding your RSS feed to my Google account.
    I look forward to new updates and will share this
    website with my Facebook group. Talk soon!

  9. It’s awesome to pay a quick visit this web page and reading the views of all friends concerning this paragraph, while I
    am also eager of getting knowledge.

  10. Wow, this piece of writing is pleasant, my younger sister is
    analyzing these things, thus I am going to let know her.

  11. coconut oil our viết:

    I am actually grateful to the holder of this web site
    who has shared this fantastic paragraph at at this time.

  12. Hello, I would like to subscribe for this blog to take most
    recent updates, so where can i do it please help out.

  13. tinyurl.com viết:

    I think the admin of this website is truly working hard for his web site, for the reason that here every information is quality based stuff.

  14. Typicalcat81 viết:

    I’m amazed, I must say. Seldom do I encounter a blog that’s both equally educative and amusing, and let me tell you, you’ve hit the nail on the head. The problem is something which not enough people are speaking intelligently about. I am very happy I came across this in my search for something concerning this.

  15. jordan shoes viết:

    I simply wanted to thank you very much once more. I do not know the things that I might have used without the type of advice provided by you regarding that industry. It absolutely was a very scary problem for me, but considering your skilled avenue you treated it forced me to jump for fulfillment. I’m just happier for this help and expect you know what a powerful job you happen to be carrying out teaching others via your website. I know that you’ve never encountered all of us.

  16. kobe 11 viết:

    I wish to express my thanks to the writer for rescuing me from such a setting. As a result of scouting throughout the search engines and obtaining solutions which are not productive, I thought my life was done. Being alive without the solutions to the problems you have fixed by way of your main short post is a serious case, as well as the ones that would have in a wrong way damaged my entire career if I had not encountered the blog. Your personal capability and kindness in touching a lot of things was precious. I’m not sure what I would’ve done if I hadn’t discovered such a thing like this. I am able to at this time look ahead to my future. Thanks very much for this impressive and sensible help. I will not hesitate to endorse your blog post to any person who needs and wants recommendations on this subject matter.

  17. curry viết:

    I’m just writing to let you be aware of what a remarkable encounter my friend’s princess enjoyed using your site. She realized some details, including what it’s like to have a wonderful teaching spirit to make other individuals effortlessly fully grasp various problematic subject matter. You really exceeded her desires. Many thanks for giving those important, trustworthy, informative as well as fun guidance on your topic to Janet.

  18. a bathing ape viết:

    I and also my friends ended up looking at the nice helpful hints on your web blog while suddenly I got an awful feeling I never expressed respect to the web site owner for those secrets. These women became as a result warmed to see all of them and have very much been enjoying these things. Thank you for really being really accommodating and then for pick out variety of tremendous tips most people are really needing to learn about. My honest regret for not saying thanks to earlier.

  19. yeezy 350 viết:

    Needed to draft you one tiny note to help give many thanks again over the magnificent tips you’ve featured here. It has been really surprisingly generous of you to grant freely just what a lot of folks would have offered for an electronic book to help make some cash for their own end, particularly now that you could possibly have done it if you ever decided. These points likewise served as the easy way to comprehend most people have similar keenness the same as mine to grasp way more with respect to this matter. I believe there are many more pleasant occasions ahead for individuals that see your website.

  20. yeezy shoes viết:

    I’m just writing to make you understand what a great discovery my wife’s princess found going through your site. She noticed lots of details, which include what it is like to have a wonderful helping character to make men and women without problems fully grasp certain complex topics. You undoubtedly did more than people’s expected results. Thanks for distributing the valuable, healthy, edifying and even fun thoughts on that topic to Gloria.

  21. bape clothing viết:

    Thank you for all your valuable effort on this web site. Kim really loves working on investigations and it is simple to grasp why. My spouse and i notice all of the lively tactic you convey useful thoughts via this web blog and as well cause response from others on the content plus our own child is always being taught so much. Enjoy the rest of the year. You’re doing a fabulous job.

  22. Thanks for your whole effort on this web page. My aunt take interest in going through internet research and it’s easy to understand why. Most of us notice all of the lively manner you render helpful solutions through the web blog and as well increase response from visitors on that area plus our girl is now discovering a lot of things. Take pleasure in the rest of the year. You have been conducting a very good job.

  23. supreme viết:

    I really wanted to write down a simple word to be able to express gratitude to you for all of the magnificent instructions you are sharing on this site. My considerable internet search has at the end been recognized with brilliant facts and techniques to go over with my family. I ‘d state that that many of us readers are undeniably endowed to live in a really good community with very many wonderful people with very beneficial tactics. I feel somewhat happy to have seen the website page and look forward to some more fun minutes reading here. Thank you once more for everything.

  24. kyrie 7 viết:

    Oh my goodness! an amazing article dude. Thank you However I’m experiencing problem with ur rss . Don抰 know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting equivalent rss downside? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx

Trả lời mua hang amazon Hủy